Skąd się wzięła tajemnica Poliszynela?
Tajemnica poliszynela
Tajemnica Poliszynela, to – cytując internetowy słownik PWN – „rozpowszechniona, wszystkim dostępna informacja, którą niektórzy niesłusznie traktują jako poufną”. Zwrot znany, lubiany i chętnie używany, ale… chyba nie do końca jasny. Kim, do językowego diaska, jest ten „Poliszynel” i skąd się tak naprawdę wziął?Kim jest Poliszynel?
Otóż Poliszynel, po włosku Pulcinella, to nikt inny jak jedna z ważniejszych postaci włoskiej komedii dell’arte, czyli (w bardzo dużym skrócie) wczesnej formy improwizowanego teatru powstałego we Włoszech w XVI w. Postać Pulcinelli została wymyślona w Neapolu przez aktora Silvia Fiorilla już na początku XVII w., ale jego obecny kostium zawdzięczamy XIX-wiecznemu dramaturgowi Antoniemu Petito.Jeżeli chodzi o oryginał i inspirację do powstania postaci Poliszynela to badacze prześcigają się w teoriach dotyczących tego, skąd trafił on na scenę. Jedna z najbardziej wiarygodnych hipotez łączy Pulcinellę z postacią Maccusa z farsy atellańskiej. Inna natomiast głosi, że Silvio Fiorillo dosłownie zainspirował się niejakim Puccio d’Aniello, mieszkańcem wsi Acerra, który z kolei stał się znany dzięki obrazowi namalowanemu ponoć przez Ludovica Carracciego.
Poliszynel jest Neapolitańczykiem i posiada (stereo)typowe cechy mieszkańca tego włoskiego miasta. Jest więc ruchliwy, gadatliwy i, mimo licznych trapiących go problemów, zawsze uśmiechnięty. Ponadto nosi białą, luźną koszulę, białe spodnie, które nieco ukrywają jego wystające garb i brzuch. Całość stroju uzupełnia charakterystyczna biała czapka. Połowa jego twarzy kryje się pod czarną maską z długim, haczykowatym nosem.
Jako postać komedii dell’arte Poliszynel zawsze mówi to, co myśli, ostro (i głośno) krytykując możnych i bogatych. Z natury jest plotkarzem. Niby mówi coś do siebie, niby szepce coś pod nosem, a inni, reprezentowani oczywiście przez teatralną publiczność, i tak poznają skrywane dotąd sekrety. I tak tajemnice stają się tajemnicami Poliszynela. Samo życie.
Autorka: Małgorzata Lewandowska
Zdjęcie: Małgorzata Lewandowska
Poliszynel jest Neapolitańczykiem i posiada (stereo)typowe cechy mieszkańca tego włoskiego miasta. Jest więc ruchliwy, gadatliwy i, mimo licznych trapiących go problemów, zawsze uśmiechnięty. Ponadto nosi białą, luźną koszulę, białe spodnie, które nieco ukrywają jego wystające garb i brzuch. Całość stroju uzupełnia charakterystyczna biała czapka. Połowa jego twarzy kryje się pod czarną maską z długim, haczykowatym nosem.
Jako postać komedii dell’arte Poliszynel zawsze mówi to, co myśli, ostro (i głośno) krytykując możnych i bogatych. Z natury jest plotkarzem. Niby mówi coś do siebie, niby szepce coś pod nosem, a inni, reprezentowani oczywiście przez teatralną publiczność, i tak poznają skrywane dotąd sekrety. I tak tajemnice stają się tajemnicami Poliszynela. Samo życie.
Autorka: Małgorzata Lewandowska
Zdjęcie: Małgorzata Lewandowska
